به گزارش شمال نیوز،آزادراه تهران - شمال که طبق قرارداد وزارت راه با بنیاد مستضعفان باید به صورت مشارکتی طی چهار قطعه ساخته شود، فقط قطعه چهار آن به طول 20 کیلومتر از چالوس تا مرزن‌آباد و با پیمانکاری بنیاد مستضعفان عید امسال افتتاح شد که البته پیمانکارش معتقد است هنوز این قطعه نواقصی دارد و بدون رفع نواقص زیر بار ترافیک رفته است

کمتر ایرانی است نام پروژه آزادراه تهران- شمال را نشنیده باشد. پروژه‌ای که قرار است تهران را به شمال کشور وصل کند. از مسیرهای صعب‌العبور بگذرد و مسافران را راحت‌تر از پیچ و خم‌های چالوس به جنگل‌های شمال و سواحل خزر برساند. 17 سال از آغاز این پروژه گذشته و دولت‌های مختلف با رویکردهای مختلف آمده‌ و رفته‌اند و شعار‌ها و قول‌های مختلف داده‌اند ولی هنوز پیشرفت آنچنانی در این پروژه پر‌حاشیه، دیده نمی‌شود. پیمانکار پشت پیمانکار عوض شده اما روند ساخت این آزادراه نه. آمارهای رسمی نشان می‌دهد تا به حال بیش از 850 میلیارد تومان برای این پروژه هزینه شده و برای اتمامش با روند فعلی به هزاران میلیارد تومان دیگر بودجه نیاز است. همین بخش‌هایی که ساخته شده خودش دردسر جدیدی برای وزارت راه و شهرسازی است و حفظ و نگهداری آن به هزینه بالایی نیاز دارد. در روزهای اخیر هم حرف و حدیث در مورد این آزاد راه کم نبوده. هرجا عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی حضور داشته یک پای ثابت حرف‌هایش این پروژه بوده است.


قرارگاه خاتم یا بنیاد مستضعفان؛ مسئله این است

یکی از درگیری‌های جالب توجه در این پروژه موضوع پیمانکار است. در حال حاضر هنوز بر کسی به‌طور مشخص روشن نیست که پیمانکار این آزاد‌راه بنیاد مستضعفان است یا قرارگاه خاتم الانبیا. وزیر راه و شهرسازی می‌گوید: مصوبه حضور قرارگاه خاتم در آزاد‌راه تهران‌- ‌شمال لغو شده است، بنیاد در آزادراه حضور دارد و دولت به‌دنبال تجدید نظر در قراردادهای قبلی است.یکی از وعده‌های وزیر راه و شهرسازی در روزهای آغاز فعالیتش، تکمیل پروژه تاریخی آزادراه تهران - شمال و بهره‌برداری از این پروژه 18 ساله تا پایان وزارتش در این وزارت‌خانه است اما در شرایطی که هنوز پیمانکار این پروژه مشخص نیست عملی شدن این وعده در مدت 4 سال بعید به نظر می‌رسد. آزادراه تهران - شمال که طبق قرارداد وزارت راه با بنیاد مستضعفان باید به صورت مشارکتی طی چهار قطعه ساخته شود، فقط قطعه چهار آن به طول 20 کیلومتر از چالوس تا مرزن‌آباد و با پیمانکاری بنیاد مستضعفان عید امسال افتتاح شد که البته پیمانکارش معتقد است هنوز این قطعه نواقصی دارد و بدون رفع نواقص زیر بار ترافیک رفته است. قطعه یک این آزادراه نیز به طول 32 کیلومتر با فاینانس چینی و بودجه وزارت راه و کارفرمایی بنیاد مستضعفان در حال ساخت است که به گفته وزیر راه هنوز بخشی از تونل‌های این قطعه تمام نشده، برق و کف این قطعه باقی‌مانده و حدود 40 درصد پیشرفت داشته که سرعت پیشرفت آن قابل قبول نیست. قطعات دو و سه آزادراه که طی ماه‌های اخیر با گفته‌های متناقضی همراه شده 57 کیلومتر طول دارد و قرار بود با پیمانکاری بنیاد مستضعفان و مشارکت 50درصدی وزارت راه ساخته شود اما در اواخر خرداد، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل دولت دهم اعلام کرد به دلیل اینکه بنیاد در این قطعات فعالیت نمی‌کند این قرارداد فسخ و پروژه به پیمانکار دیگری واگذار می‌شود.

قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا اعلام کرده در صورت تامین منابع مالی می‌تواند این پروژه را مطابق برنامه زمان‌بندی 36 ماهه تکمیل و تحویل دولت دهد و از حیث ماشین‌آلات، تجهیزات و نیروی انسانی متخصص مشکلی در اجرا و راه‌اندازی این پروژه ندارد.از سوی دیگر بنیاد مستضعفان، اعلام کرده که با توجه به اجرای عملیات در این دو قطعه و هزینه‌کردش برای احداث تونل در این مسیر باید خسارتش پرداخت شود.طبق آنچه مسئولان بنیاد مستضعفان اعلام می‌کنند آنها 810 میلیارد تومان در آزادراه تهران - شمال هزینه کرده‌اند که اگر وزارت راه این مبلغ را بپردازد آنها از پروژه کنار می‌روند.یکی از مشکلات مهم اجرای این پروژه کمبود اعتبارات است. وزیر راه و شهرسازی هم به این مشکل اشاره کرده بود. استاندار مازندران اما گفته در سال 93 اعتبار بسیار خوبی برای آزادراه تهران ـ شمال دیده شد و از 200 میلیارد ریال در سال 92 به یک‌هزار میلیارد ریال رسیده است.


طرح سوال از وزیر

حجت‌الله نوروزی نماینده علی‌آباد در مجلس در مورد روند پیشرفت این پروژه به تهران امروز می‌گوید: متاسفانه با وجود جنجال‌ها و حرف و حدیث‌هایی که این روزها در مورد آزاد راه به راه افتاده چشم‌انداز روشنی در برابر این پروژه دیده نمی‌شود. همین موضوع باعث شده نمایندگان شمال کشور طرح سوالی را از وزیر راه و شهرسازی امضا کنند که منتظر اعلام وصولش هستیم. او می‌گوید: متاسفانه در دولت‌های مختلف در مورد پروژه آزاد راه تهران- شمال شعارهای مختلفی داده شده است اما ما در عمل تلاش قابل ملاحظه‌ای را شاهد نیستیم. این پروژه با اعتبارات دولتی به پایان نمی‌رسد و باید به‌طور جدی از توان بخش خصوصی هم در اجرای آن استفاده شود. براساس گزارش‌های دریافتی ما در حال حاضر سرعت پیشرفت این پروژه بسیار کند است.


پروژه را به قرارگاه خاتم واگذار کنند

احمدعلی مقیمی عضو کمیسیون عمران و نماینده بهشهر هم در این باره به تهران امروز می‌گوید: متاسفانه در هیچ دولتی کار جانانه‌ای برای اجرای این پروژه انجام نشده است. از طرف دیگر انجام این پروژه با منابع دولتی امکان‌پذیر نیست و اگر دولت بخواهد فقط به بودجه سنواتی خود برای این کار اکتفا کند 50 سال دیگر هم این پروژه به اتمام نمی‌رسد. او می‌گوید: باید از راه‌های دیگر از جمله منتشر کردن اوراق مشارکت و منابع خاص هزینه این پروژه تامین شود. از نظر مقیمی در حال حاضر قرارگاه خاتم الانبیا با توجه به سوابقی که در اجرای پروژه‌های مختلف دارد مناسب‌ترین پیمانکار برای این پروژه خواهد بود و پیمانکاران کوچک‌تر نمی‌توانند آن را به انجام برسانند. این اظهارنظر مقیمی در حالی است که به نظر نمی‌رسد اراده جدی در وزارت راه و شهرسازی برای واگذاری آزاد راه تهران –شمال به قرارگاه خاتم الانبیا وجود داشته باشد.

دولت خودش را کنار نکشد پروژه اجرا نمی‌شود

مسعود مهاجر کارشناس حمل‌ونقل هم در این باره می‌گوید: بهترین راهکار برای به سرانجام رساندن این پروژه این است که هرکس نمی‌تواند آن را اجرا کند کنار بکشد. در حال حاضر پیمانکار اصلی این پروژه خود دولت است و در این 17 سال نشان داده از انجام آن عاجز است پس بهتر است خودش را کنار بکشد تا پیمانکارانی که توان انجام آن را دارند وارد عمل شوند.

او می‌گوید: از اول واگذاری این پروژه با مشکل همراه بوده و هیچ‌وقت یک مناقصه واقعی برگزار نشد و همه چیز مشروط و رانتی پیش رفت. وقتی پروژه به بنیاد واگذار می‌شود و در عوض قرار است هزینه‌های آن از طریق فروش زمین‌های اطراف جبران شود بدون اینکه بررسی کرده باشیم که این پروژه چه تاثیری روی این زمین‌ها خواهد داشت معامله‌ای روی هوا انجام شده که سرنوشت‌اش همین می‌شود. الان هم بهترین راهکار این است که از اول این پروژه را به مناقصه گذاشت تا همه پیمانکاران خارجی و داخلی که مایل هستند در آن شرکت کنند بدون قرارداد مشروط وارد عمل شوند. به هر حال تا زمانی که دولت می‌خواهد هزینه این آزاد راه را خودش بپردازد قابل اجرا نیست چرا که در حال حاضر دولت برای کارهای اساسی‌تر و با اولویت‌تری در کشور پول کافی ندارد. دم دستی‌ترین راه به سرانجام رساندن این پروژه فاینانس خارجی است. دولت باید عزم‌اش را برای اتمام این پروژه نشان دهد. و معلوم کند که از چه زمانی و با چه شرایطی می‌خواهد این پروژه دوباره کلنک زنی شود و در چه زمانی تمام شود و بر این اساس آن را به مناقصه بگذارد. مناقصه‌ای کاملا شفاف و روشن باید برگزار شود. با این شرایط کنسرسیوم‌های شرکت‌های ساختمانی وجود دارند که می‌توانند ظرف سه سال پروژه را به اتمام برسانند./تهران امرو